Zorgvuldig ondernemen

Zorgvuldig ondernemen

In mijn inleiding ben ik begonnen vanuit een economische visie naar de behandeling van mensen met een ernstige psychiatrische stoornis te kijken. Deze behandeling kost veel geld. Onnodig veel geld als we kijken naar het aantal dagen dat mensen in een psychiatrisch ziekenhuis doorbrengen, waarvan niet is aangetoond dat mensen daar beter van worden.

Wanneer mensen met een langdurige psychiatrische stoornis in hun eigen regio behandeld worden, in hun streek van herkomst dan zijn ze beter af.  Maar dat geldt ook voor de regio zelf. Mensen huren een huis, doen boodschappen bij de plaatselijke supermarkt, maken gebruik van gemeenschapsvoorzieningen en zorgen voor werkgelegenheid in de streek.

Ik heb u verder duidelijk willen maken, dat het leven van mensen met een ernstige psychiatrische stoornis buiten het ziekenhuis nog beter kan. Schijnbaar hebben ze de beschikking over de mogelijkheden over een volwaardig burgerleven. Maar in de praktijk is dat niet zo. In werkelijkheid vertonen ze de kenmerken van een minderheidsgroepering – die niet volledig gebruik kan maken van haar capaciteiten. Dat is een onnodig verlies. Buiten het morele aspect (dat mensen met een ernstige psychiatrische stoornis, zonder objectieve reden een minder waardevol leven leiden) hebben we gezien dat de economische ontwikkeling van een samenleving bevorderd wordt wanneer alle mensen de beschikking krijgen over mogelijkheden een betekenisvol en productief leven te leiden.

Zeeuwse Gronden is een jonge, Zeeuwse, geestelijke gezondheidszorg instelling. In enkele jaren tijd zijn er tweehonderd cliënten met een ernstige psychiatrische stoornis bij ons in behandeling en begeleiding gekomen en tellen we 60 medewerkers. Het doel van Zeeuwse Gronden is over de regio’s verspreid, nu nog in Zeeuws-Vlaanderen, in de nabije toekomst ook in aangrenzende gebieden, woonlocaties te ontwikkelen waarin mensen met een ernstige psychiatrische stoornis zelfstandig kunnen wonen, een betekenisvol leven kunnen leiden, en een productieve bijdrage aan de samenleving kunnen leveren. Dat doen zij nu al vaker dan u zich misschien realiseert. Ze doen hun boodschappen in de plaatselijke supermarkt, maken gebruik van voorzieningen op loopafstand en een aantal is bezig met werk of gaat naar school.

Van de zestig mensen die bij ons werken, bevinden zich zes van onze eigen cliënten, die een normaal dienstverband hebben. Veel van de overige medewerkers, zijn jonge mensen uit de streek, die in Terneuzen of Vlissingen hun opleiding hebben gedaan en die nu dicht bij huis kunnen werken, dankzij de regionale spreiding van Zeeuwse Gronden.

We zijn goed op weg en het kan nog beter. Wat mij betreft ligt er nog een geweldadige uitdaging voor ons als het gaat om werken. Zoals besproken is er aangetoond dat 50% van de mensen met een ernstige, psychiatrische stoornis, met voortgezette begeleiding, in een normale baan kan functioneren. Dat is iets wat we in de komende jaren graag willen realiseren: opleiding en werk voor mensen met een ernstige psychiatrische stoornis, in de eigen regio – dat is iets waar we met u een zorgvuldige onderneming van willen maken.

Maar we willen nog een stap verder gaan: ‘Marco het Paard’ nog eens van stal halen. Ik heb beschreven hoe de Italiaanse psychiater Basaglia een fundamentele verandering in de psychiatrie teweeg bracht door mensen de vrijheid te geven aan het begin van de behandeling en niet aan het eind. Deze vrijheid werd gevierd met een optocht van ‘Marco het Paard’ door de stad. Maar Basaglia liet deze mensen – in vrijheid – niet aan hun lot over. Samen met hen werden nieuwe woonvoorzieningen ontwikkeld én werden er sociale bedrijven – een soort van coöperaties ontwikkeld.

In deze bedrijven werken voor de helft ‘normale mensen’ en voor de helft mensen met een ernstige psychiatrische stoornis of een andere beperking. In Triëst zijn ze begonnen met een schoonmaakbedrijf, wat het onderhoud deed van een aantal openbare gebouwen. Nu staan ze in voor de schoonmaak van alle straten en kantoren van Triëst. Daarnaast worden door sociale bedrijven hotels opengehouden, er is een boodschappendienst, een tuinonderhoudsdienst en een boekbinderij. In totaal hebben deze bedrijven een budget van meer dan 10 miljoen euro.

In verschillende gebieden van Zeeland lopen de bevolkingsaantallen terug. Gemeenschappelijke voorzieningen staan onder druk, zoals een supermarkt in het eigen dorp. Zeeuwse Gronden wil graag met de cliënten van de streek en de overige plaatselijke voorzieningen waar mogelijk inspelen op deze ontwikkelingen. Sociale bedrijven zijn vooral succesvol als ze zich richten op lokale activiteiten die voldoet aan de behoefte van de plaatselijke bevolking. Op dit moment hebben we al een klusteam, wat instaat voor onderhoud van woningen en tuinen. Er zijn plannen voor de start van een manege, waar zowel eigen cliënten ‘equitherapie’ kunnen volgen als mensen uit de buurt kunnen komen. En zo hebben we nog veel meer plannen die we graag met u delen. Ik wil maar duidelijk maken dat als we mensen wederom de beschikking geven over hun eigen talenten, dit niet alleen in theorie, maar direct in onze samenleving als een verrijking is terug te zien.

Dames en heren opgelet: Marco het Paard komt eraan.